Человечность — система позитивных, объединяющих чувств и реакций. Во всем мире она ассоциируется с любовью, состраданием, пониманием… Но, пожалуй, прежде всего с любовью, как наиболее полным и точным выражением полноценной внутренней связи между людьми.
Къэзэнокъуэ Жэбагъы (1684 — 1750) — Адыгэ Хабзэм куэд хэзылъхьа, и губзыгъагъэм и хъыбар Къэбэрдей пщыгъуэм икӀауэ, щӀыпӀэ бжъыгъэхэм къаӀуэхут, Хьэтохъущокъуэ Кургъокъуэ и щауэгъусэт, Къанжал зауэм хэтащ. Адыгэ ӀуэрыӀуатэм щыгъунэжщ Къэзэнокъуэ Жэбагъы и хъыбархэр. Илъэс щищым нэблэгъауэ, адыгэхэм къадогъуэгурыкӀуэ а хъыбархэр, нобэр къыздэсми яӀуатэр. Къэбэрдейм и тхыдэм лъэужьышхуэ къыхимынатэмэ, Къэзэнокъуэ Жэбагъы и хъыбархэр гъащӀэ кӀыхь хъунтэкъым. И цӀэр щӀэблэм щӀащымыгъупщэн фӀыщӀэ щиӀэщ Къэзэнокъуэ Жэбагъы и тхыдэм, аращ и цӀэри и хъыбархэри уахътыншэ щӀэхъуар. Бахъсэн псыхъуэм, Зеикъуэ къуажэм и лъэныкъуэм деж, иджыпсту КъэзэныкъуэйкӀэ щӀыпӀэ зэджэм — 1684 гъэм, Къэзэнокъуэ Жабагъы къэхъуащ. Унагъуэ къызхэкӀам и хъыбар къынэсакъым ди зэманым, ауэ и гъашътхыдэм щыщ къэӀуэтыгъуэхэр къэнащ. Илъэс 25 ирикъуауэ хеящӀу (лъэпкъым хах къадыуэ щыта, ауэ къадым мыслъымэн хабзэкӀэ зэпэубыдыгъуэхэр зэфӀигъэкӀтэмэ, хеящӀэр адыгэ хабзэм тетырт) техьа хъуащ, и губзыгъагъэмкӀэрэ и псалъэмкӀэрэ зэпыубыдыгъуэ бжэным теухуар зэфӀигъэкӀауэ. Дунейм тетыху, Къэзэнокъуэ Жэбагъы зыщIэкъуар Къэбэрдейм и Iуэху зэрыдэкIынырщ, хабзэмрэ захуагъэмрэ я лъабжьэр гъэбыдэнырщ, цIыхум я псэукIэр егъэфIэкIуэнырщ. Хъыбархэм къызэрыхэщыжымкIэ, Къэзэнокъуэ Жэбагъы зи псалъэм пщIэ иIэ, зи акъылыр жыжьэ нэплъыс, захуагъэм ирилажьэ цIыху губзыгъэщ, къэрал лэжьакIуэщ, хэкумрэ къэбэрдей лъэпкъымрэ фIыгъуэ зэрахуилэжьыныр къалэн зыщищIыжауэ. А къалэныр хузэфIэмыкIамэ, Къэзэнокъуэ Жэбагъы и…
Пкъыр, пщэр, щхьэр зы пхъэ такъырым къыхахт (кӀей, кхъужьей, бжейм). ШыкӀэпшынэныбэр — пкъыр къызхэха пхъэми къыхащӀыкӀт е пхъэ нэхъ щабэм (псей, уэздыгъей). ШыкӀэпшынэм и кӀыхьэгъыр см 70; пкъым и бгъуагъыр см 7—20; пкъым и кууагъыр см 4—8; бзэпситӀыр щхъэм идеж шыкӀэпшынэтхьэкӀумэхэм егъэубыдауэ шыкӀэпшынэлъакъуэм нэс къеххэт, бзэпс фӀэгъэнапӀэхэм нэс, пщэм деж Ӏэпщэпх идзауэ щытт, фэм къыхэщӀыкӀауэ — фэм къыхэщӀыкӀауэ. Пкъым и щӀыбагъым «Мыстхъу» е «Мэзышэ» телът, еуэным ипэкӀэ шабзэр абым щахъу. Пкъыр, пщэр, щхьэр зы пхъэ такъырым къыхахт (кӀей, кхъужьей, бжейм). ШыкӀэпшынэныбэр — пкъыр къызхэха пхъэми къыхащӀыкӀт е пхъэ нэхъ щабэм (псей, уэздыгъей). ШыкӀэпшынэм и кӀыхьэгъыр см 70; пкъым и бгъуагъыр см 7—20; пкъым и кууагъыр см 4—8; бзэпситӀыр щхъэм идеж шыкӀэпшынэтхьэкӀумэхэм егъэубыдауэ шыкӀэпшынэлъакъуэм нэс къеххэт, бзэпс фӀэгъэнапӀэхэм нэс, пщэм деж Ӏэпщэпх идзауэ щытт, фэм къыхэщӀыкӀауэ — фэм къыхэщӀыкӀауэ. Пкъым и щӀыбагъым «Мыстхъу» е «Мэзышэ» телът, еуэным ипэкӀэ шабзэр абым щахъу. Пкъыр, пщэр, щхьэр зы пхъэ такъырым къыхахт (кӀей, кхъужьей, бжейм). ШыкӀэпшынэныбэр — пкъыр къызхэха пхъэми къыхащӀыкӀт е пхъэ нэхъ щабэм (псей, уэздыгъей). ШыкӀэпшынэм и кӀыхьэгъыр см 70; пкъым и бгъуагъыр см 7—20; пкъым и кууагъыр см 4—8; бзэпситӀыр щхъэм идеж шыкӀэпшынэтхьэкӀумэхэм егъэубыдауэ шыкӀэпшынэлъакъуэм нэс къеххэт, бзэпс фӀэгъэнапӀэхэм нэс, пщэм…