Ущхьэхуитмэ махуэ къэси уи махуэщ

«Уи бзэр пӏызыхым уи псэри пӏихынщ…»

Шонтӏыкъухэ я ныуэжьым и псалъэ

Мы къэхъуа щӏэпхъэджагъэр (УФ-м лъэпкъыбзэхэр къуэлъхьэжыныр) къызэрыхъунур жытӏэурэ, къэтпсэлъурэ, къэттхыурэ дыпэмылъэщу ди щхьэ къыщӏрикӏуа щхьэусыгъуэхэм ящыщщ ди лъэпкъэгъухэу Республикэ ӏэтащхьэхэр, Урысей Федерацэм и «Парламентым» и депутат-сенатэрхэр (зылӏ фӏэкӏ къэмынэу), ДАХ-м и унафэщIхэр, загъэтхьэмадэрэ жьантӏэдэс- щхьэхуещэхэр, Мэзкууужь дэубзэхэр куэду пэрыуэгъу зэрытхуэхъуар.

КъытщыщIар къытщыщӏащ, блэкIри кӏэӏунэ иратыжащ жытӏэу дышынэ, дыкъэланджэ, дыщӏэужьыхэ, деш, дыкъызыщӏэкӏуэ, дыувыӏэ, яхуэддэ, яхудэтчых, дгъэгъу хъунукъым, щӏэхъуни щыӏэркъым.

Атӏэ, тепсэлъыхьыпхъэу къыдолъытэ лъэпкъым и щхьэхуитыныгъэр, бзэр, хабзэр (лъэпкъ кӏулътурэр) щымыгъэӏэхэным дызэрыхуашэнкӏэ хъунум. Дэ ди щхьэкӏэ шэчышхуэ къытетхьэркъым куэд мыщIэу УФ-м и Кӏэнституцэр нобэ къекӏуэкӏ путинизмым иӏэтыжуэ зэхъуэкIыныгъэшхуэ (мыхъумыщIагъэ) хэлъу утыку къызэррилъхьэжынум. Абы здихьынущ УФ-м хыхьэ Республикэхэм я Кӏэнституцэхэри. Дауикӏ путинизмым утыку ирилъхьэну Кӏэнституцэм къэрал мылъку-былымкIэ Республики, лъэпкъыбзи, хабзи, кӏуэ жыпIэнурамэ, адыгэбзэ щызекӏуэ еджапIи, а бзэмкIэ гъэпса ТВ-и радиуи, тхылъи, тхыгъи, газети, журнали, театри н.къ. щигъэӏэжынукъым. Абы ипкъ иткIэ нобэрей адыгэ жылагъуэ псэукӏэмрэ щыӏэныгъэмрэ егъэфIэкIуэным хуэунэтӏауэ лэжьыпхъэу къэтлъытэхэр:

ди адыгэ хэкужьыр зыхыхьэ УФ-м иджыри къыздэсым щымылэжьа федерализмым и хабзэхэр щызу гъэлэжьын хуейщ. Абы щхьэкIэ лъэпкъ щхьэхуитыныгъэм,

бзэм, хабзэм, ӏекэномикэм, палитикэм, зэӏузэпэщыным (сэциалым) хуегъэзэкӏауэ сыт щыIэми, сыт лэжьыпхъэми дэтхэнэ зы адыгэ Республикэми, хасэми, псом хуэмыдэу ДАХ-м гу лъатэу я лэжьэкӏэм, ӏуэху гъэпсыкӏэм зрагъэузэщӏкӏэрэ, зрагъэуфэбгъуурэ щӏэныгъэр и лъабжьэу ӏуэхугъуэшхуэ лъэпкъым хуалэжьыну къапэщылъщ.

Нобэрей адыгэ Республикэхэр, УФ Кӏэнституцэм зэрыжиIэм хуэдэу къэралыгъуэ щхьэхуу щыIэр пэжмэ, сыт хуэдэ къэралыгъуэ щхьэхуэми иӏэ хуитыныгъэхэр ди Республикэхэми щыдывгъэгъэуви щыдывгъэгъэлажьэ. Сыадыгэщ жызыӏэ дэтхэнэри апхуэдэ ӏуэху щхьэпэм хуэлэжьамэ дефӏэкӏуэнт, пщӏэи дгъуэтыжынт. КъинэмыщIуэ, Къэкӏуэж и махуэ (День возвращения репатриантов) хэхауэ Хэкум щыгъэувыпхъэщ. Абы ещӏэкӏыпхъэщ узыгъэгушхуэ, гур къыдэзышей, гугъэфӏхэр къозыт дауэдапщэ нэжэгужэ. Апхуэдэу махуэ лъапIэ-махуэшхуэхэщ Бзэ гъэфӏэж, Нып гъэфӏэж, Фащэ гъэфӏэж, Шы гъэфӏэж, Хэгъэгу Джэгушхуэхэр. Абы аткӏэ уи лъэпкъыр бгъэгушхуэнумэ, бгъэгуфӏэнумэ, бгъэлъэпӏэнумэ — гъэрыгъэпс (черкесские календарные праздники-игрища; п.п. фокӏадэм (сентябрым) и 20, 21, 22 махуищыр Тхьэшхуэгухьэж гуфIэгъуэшхуэщ), дауэдапщэ махуэшхуэхэр. НэгъуэщI нэжэгужэ, гуфIэгъуэ дауэдапщэхэри ди куэдщ. Ахэр адыгэ республикэхэм я къэрал мылъкукӏэ къызэдгъэпэщатэмэ фӏытэкъэ, нэгузыужьтэкъэ, лъэпкъгъэгушхуэтэкъэ?! Амыхъумэ Юрий Александрович Коков «День адыгов» жоууэ фокIадэм и 20-м къэбэрдей адыгэ закъуэм къытхипщэну зи иужь итыр адыгэ и бын махуэ хуэхъункъым, Мэзкууужьым хьэхурэ-щӏыхуэу къраха «День адыгэвым» адыгэр хуэныкъуэкъым.

И кӏэм и кӏэжым, хэкурыс адыгэр урыс дыдэ дамыщӏауэ путинист-урыситхэр мыувыӏэну ягугъэщ. ИгъащIэкIэ къаихъулӏэнукъым, къаимыхъулӏэн, дымыкIуэдын щхьэкIэ сыт тлъэкӏми длэжьыпхъэщ.

Бэмпӏэгъуэрэ Зэгуэудыгъуэрэ